Statiegeld of glasbak

En daar sta je dan voor je lege flesjes. Al dan niet gebukt. Welke zijn voor de glasbak en welke leveren nog wat op? Het is een kwestie van de achterkant goed bestuderen. Zoveel symbooltjes, terwijl je eigenlijk alleen maar op zoek bent naar ‘statiegeld  €0,10’.

Investering en belofte

I Love the Sound of Breaking Glass. Dit lied van de Britse zanger Nick Lowe was in een spotje te horen om mensen naar de glasbak te lokken. Om het recycleren van glaswerk te stimuleren. Maar wees eerlijk: is het niet leuker om geld voor je opgespaarde flessen terug te krijgen? Natuurlijk had je al geïnvesteerd in het statiegeld. Het staat op de kassabon, die je kreeg na het afrekenen van de flesjes. Het is een belofte die je doet. Je koopt flessen, betaalt er extra voor en dat zorgt ervoor dat je ze niet in de glasbak werpt: je brengt ze terug. Dat zou anders zonde zijn van het geld, nietwaar?  

Emballage wordt geheven op verpakkingen die niet meteen worden weggegooid en vaker kunnen worden gebruikt. De verpakking heeft een waarde die je kunt afschrijven als je het laat vallen of als je het weggooit. Om er zeker van te zijn dat de flessen worden ingeleverd, wordt statiegeld gerekend. De fabrikant of brouwer zorgt ervoor dat de flessen worden opgehaald en voor hergebruik gereinigd worden.

Voor heel veel mensen is het hele idee van statiegeld een voordelige en wordt het beschouwd als een klein spaarpotje, waarmee je kunt winkelen of waarmee je in ieder geval een klein gedeelte van de boodschappen kunt betalen. Als ware het een korting betreft. 

Waarde en termijnen

Wat is de waarde van de statiegeldflessen in Nederland?  

Bierflesjes

Flesjes van een kwart tot een halve liter: €0,10
Beugelflessen: €0,20
Flesjes van minder dan een kwart liter: geen statiegeld (deze moeten in de glasbak)
Flessen van meer dan een liter: geen statiegeld (ook deze moeten in de glasbak)
Mono flesjes: dit zijn weggooiflessen van 0,15 tot een halve liter en hebben meestal  een draaidop; en ja, deze zijn ook bestemd voor de glasbak

Bierkratten

Bierkrat zonder flesjes: €1,50
Bierkrat met flesjes: €3,90
Half bierkrat (12 flesjes) zonder flesjes: €0,75
Half bierkrat (12 flesjes) met flesjes: €1,95

Mocht je nog oude flessen vinden of je hebt net een bewaarbier genuttigd en je weet niet wat je met de fles moet doen? Altijd kijken of het innameapparaat je goedgezind is.

Had je al flessen ingeleverd, maar je was vergeten de bon in te leveren? Ofwel: hoe lang blijft een emballagebon geldig? Bij de ene supermarkt is dat langer dan bij de andere. Soms staat er een bepaling in de huisregels (te lezen bij de ingang van een filiaal) dat op de dag dat de statiegeldbon is uitgegeven, deze ook weer dient te worden verzilverd. Niet de volgende dag. Bij andere supermarkten kan de termijn wel vijf jaar zijn. Let dus goed op. Op de meeste bonnen is de geldigheid ook niet te lezen, dan moet je wel degelijk in de supermarkt zelf zijn of op de website om erachter te komen.     

Wat duurzaamheid betreft: zou het een idee zijn om van de papieren statiegeldbonnetjes af te stappen door een soort creditcard in te voeren? Bij elke ingeleverde fles wordt er dan een tegoed opgeteld. Maar ja, hoeveel aparte pasjes hebben we al niet? Nog beter wellicht: via een scanner wordt het tegoed op je eigen pinpas gezet. Het is maar een idee, hè?

Statiegeld op blikjes

In diverse landen wordt statiegeld geheven op blikjes, in Nederland echter nog niet. Een belangrijk punt in de discussie waarom nog niet, zijn de kosten die de speciaal daarvoor ingerichte statiegeldmachines met zich meebrengen. Het voordeel van die machines is dat er geen mix ontstaat met de andere materialen. Sinds kort mag blik met plastic worden ingezameld, maar als met aparte innameapparaten nog een groter voordeel bewerkstelligd kan worden, dan zal men dat beslist niet laten. De ingeleverde blikjes zullen namelijk minder vervuild zijn met andere materialen (in dit geval plastic), de reinigingskosten zijn daardoor laag te houden en de materialen zijn daardoor meer waard. 

Statiegeld op blikjes kan een fenomeen creëren. In Duitsland is het zoeken naar statiegeld bijna een sport geworden en de beoefenaars in Berlijn noem je dan Pfandsammler of Flaschensammler. Deze statiegeld- of flessenverzamelaars struinen de straten langs op zoek naar lege flessen en blikjes. Inderdaad, in Duitsland zit er niet alleen statiegeld op flessen en kratten, maar ook op blikjes en plastic flesjes. Een van de redenen dat de statiegeldverzamelaar een bekend begrip is geworden bij de oosterburen en niet bij ons. Dat je daar, in tegenstelling tot Nederland, in het openbaar alcohol mag nuttigen, is nog een verklaring voor het bestaan van de Pfandsammler. Het geeft voor veel Duitsers de gelegenheid om een extra centje bij te verdienen. Gewapend met grote tassen of winkelwagens gaan ze op pad.

Mensen in Berlijn die bier hebben gedronken, een vuilnisbak zien staan en geen zin hebben om naar een supermarkt te gaan, wordt verzocht om de statiegeldflessen onder de bak te plaatsen. Zo wordt het de verzamelaar makkelijk gemaakt om de flessen te vinden: ze hoeven het vuil niet te doorzoeken. 

Statiegeld en glasbakken

Aan de ene kant heb je dus statiegeld en aan de andere kant glasbakken. Tijdens de tweede golf van de corona-crisis zijn we steeds meer buitenlandse bieren gaan drinken. Dat was vooral te merken aan de toename van bruin glas in de glasbak. Een verschijnsel dat ook te maken had met de sluiting van de horeca. Afvalverwerkers kijken naar wat ze binnen krijgen en ze constateerden dat de lockdowns de mensen meer aan het speciaalbier hebben gekregen. Hoe zit dat bij jou?